Skip to content
Home - Blog - Wat kunnen ministers leren van de Gele Hesjes?

Wat kunnen ministers leren van de Gele Hesjes?

Waarom komen mensen op straat tegen een koolstoftaks in Frankrijk en wat kunnen beleidsmakers hiervan leren?

Koolstofbelasting wordt als een belangrijk instrument gezien om klimaatverandering tegen te gaan. De implementatie ervan stuit echter vaak op weerstand van de bevolking. In een recent verschenen paper wordt het gele hesjes protest in Frankrijk bestudeerd, een mobilisatie gericht tegen de voorgelegde koolstofbelasting van de Franse overheid.  

Er werd onderzocht welke standpunten de manifestanten specifiek hebben. Het onderzoek onderscheidt vier grotere groepen onder de manifestanten, die respectievelijk de nadruk leggen op: 

  1. Kritiek op het kapitalisme; 
  2. Willen dat milieuactie eerlijk is 
  3. Aandacht vragen voor inkomen en koopkracht van gewone mensen
  4. Ongelijkheid en de verantwoordelijkheden van bedrijven aan de kaak willen stellen. 

Het onderzoek wijst op het belang van ideologie bij het vormgeven van standpunten ten opzichte van koolstofbelastingen. Maar naast ideologische verschillen vinden de onderzoekers ook een consensus in alle discoursen, in die zin dat er meer overleg zou moeten zijn in het energietransitiebeleid; dat rijken en niet de armen moeten opdraaien voor de transitiekosten; en dat de overheid belastinginkomsten alleen tijdens de transitie moet gebruiken. 

“Gelijkheid en ongelijkheid, in plaats van klimaatverandering en mitigatie, lijken de drijvende krachten achter het gele hesjes-protest.”

Ondanks het feit dat de demonstranten op straat komen tegen een koolstoftaks, blijkt uit het onderzoek dat er best wel ruimte is voor een goed ontworpen en goed doordachte CO2-belasting. Er zijn aanwijzingen in het onderzoek dat een CO2-belasting die het product is van voorafgaand overleg, eerlijk wordt gefinancierd (de sterke schouders dragen de zwaarste lasten) en waarvan de inkomsten duidelijk bestemd zijn voor de energietransitie, op minder afwijzing kan stuiten. Zelfs door de meest fervente tegenstanders. 

Dit is een hoopvol onderzoek omdat het bewijst dat de demonstranten geen klimaatontkenners zijn maar eerder op straat komen om onrecht aan te klagen. Gelijkheid en ongelijkheid, in plaats van klimaatverandering en mitigatie, lijken de drijvende krachten achter het gele hesjes-protest. 

De onderzoekers concluderen dat, om een gedurfde koolstoftaks te lanceren en in de praktijk te brengen, een veel participatiever, transparanter en rechtvaardiger voorstel nodig is in Frankrijk. Laat ons niet in dezelfde val trappen in eigen land en volop gaan voor een eerlijke en participatieve aanpak. 

Lees de volledige paper hier

Vanya Verschoore, coördinator Reset.Vlaanderen