Skip to content
Home - Blog - Europeanen willen klimaatactie, zolang dat geen invloed heeft op hun levensstijl

Europeanen willen klimaatactie, zolang dat geen invloed heeft op hun levensstijl

Heel wat Europeanen liggen wakker van het klimaat. En daar willen ze ook iets aan doen. Er is echter een grote ‘maar’: hoe meer invloed een maatregel heeft op de huidige levensstijl, hoe kleiner het draagvlak. Dat wijst een studie van YouGov* uit.

De studie onderzocht het draagvlak voor klimaatmaatregelen in de UK, Frankrijk, Duitsland, Denemarken, Zweden, Spanje en Italië.
De onderzochte maatregelen waren heel divers, van opgelegde maatregelen door de overheid tot individuele initiatieven op vrijwillige basis. 

Eerst het goede nieuws: de meerderheid van de Europeanen blijkt klimaatbewust. Door minder dan 20% van de respondenten in elk land werd gesteld dat klimaatverandering niet het gevolg is van menselijke activiteiten. Slechts een heel kleine minderheid – minder dan 5% – ontkent de klimaatverandering.

Tussen 60% (Finland) en 81% (Italië) van de ondervraagden geeft ook aan dat ze redelijk tot zeer bezorgd zijn om de gevolgen van klimaatverandering. 

In onderstaande grafiek zijn enkele mogelijke overheidsmaatregelen om de klimaatcrisis aan te pakken opgelijst, samen met de steun die elk van die maatregelen in de bevraagde landen geniet. 

Zo zien we dat er weinig tegenstand is voor het planten van bomen of het voorzien van subsidies voor energie-efficiënte maatregelen. 

Hogere taksen op benzine of diesel – met een mogelijk grote impact op het wagengebruik – kunnen dan weer op weinig bijval rekenen. Voor het belasten van ‘frequent flyers’ is er wel een vrij groot draagvlak, al zijn er vrij grote verschillen tussen de onderzochte landen. 

Ook als we kijken naar maatregelen die niet door een overheid worden opgelegd (zie grafiek hieronder), maar eerder op eigen initiatief kunnen genomen worden, zien we een gelijkaardig scenario: zaken met een grote impact op de huidige levensstijl kunnen op minder bijval rekenen dan de maatregelen die de levensstijl verder weinig beïnvloeden.

Zo zijn slechts weinig respondenten bereid om toegevingen te doen op hun vlees- en zuivelconsumptie of op het aantal kinderen. Meer fruit en groenten van het seizoen eten wordt dan wel weer overwogen door meer mensen. Al zijn de verschillen tussen de landen voor verschillende maatregelen vrij groot, wat het vaak moeilijk maakt om algemene conclusies te trekken. 

Veranderingen in het autogebruik, een belangrijke veroorzaker van CO2-emissies en een gebied waarop veel Europese regeringen reeds wetgeving uitvaardigen, leverde ook antwoorden op die nauw verband hielden met het effect dat ze op het leven van de mensen zouden kunnen hebben.

Op de vraag of ze bereid zouden zijn om op een elektrische auto over te stappen, antwoordde gemiddeld iets minder dan een derde van de respondenten in de zeven onderzochte landen – variërend van 19% in Duitsland via 32% in Denemarken tot 40% in Italië – positief.

En op de vraag wat zij vinden van een verbod op auto’s die op fossiele brandstoffen rijden, waren alleen in Spanje en Italië meer mensen blij met het idee dan ertegen, terwijl de tegenstand in landen als Frankrijk en Duitsland met meer dan 60% bijna het dubbele was van de steun.

De resultaten van de studie bewijzen eens te meer dat het belang van draagvlak voor klimaatmaatregelen niet overschat kan worden en dat een sociaal rechtvaardige transitie de enige manier is om daartoe te komen.

Dit artikel is een samenvatting van een artikel dat eerder in The Guardian verscheen.

*YouGov ondervroeg representatieve steekproeven van meer dan 1000 respondenten in elk land, waarbij het veldwerk werd uitgevoerd tussen 5 en 24 april.