Skip to content
Home - Blog - Samen energie winnen?

Samen energie winnen?

Met de campagne Save@work bespaarden 21 Belgische energieteams en bijna 2.000 werknemers samen energie in de overheidsgebouwen waar ze werken. De werknemers deden dit door een jaar lang in te zetten op gedragsverandering. Ze realiseerden hiermee een totale besparing van meer dan 776 000 kWh. Dat is meer dan twee keer het jaarverbruik van het stadhuis van Diest, met 74 werknemers.

Waarom energie besparen?

Via het Burgemeestersconvenant engageren steden en gemeenten wereldwijd zich vrijwillig om mee de klimaatdoelstellingen te bereiken. Gebouwen zijn echte energievreters, in Europa zijn ze verantwoordelijk voor 40% van het totale energieverbruik. Voor veel organisaties is het, na de loonkost, de tweede grootste uitgavenpost. Het energieverbruik in overheidsgebouwen verminderen is dus één van de manieren om minder CO2 uit te stoten. Dat dit ook kan via gedragsverandering, heeft Save@work nogmaals bewezen.

De energieteams: motoren van energiebesparing

De 21 deelnemende kantoren stelden begin 2016 elk een energieteam samen waarin medewerkers uit verschillende diensten samengebracht werden. Op de startworkshop maakten de teams kennis met de campagne: waarom is het zo belangrijk om energie te besparen en hoe kan je de collega’s meenemen in dit verhaal? We weten allemaal dat het opgeheven vingertje weinig zoden aan de dijk brengt. Bovendien heeft energieverspilling op kantoor ook vaak te maken met onwetendheid. Dus gingen de teams zo creatief mogelijk aan de slag om hun collega’s te informeren. Het is verbazingwekkend hoeveel energie bespaard kan worden met kleine acties, zoals het ‘s avonds volledig uitzetten van de computers én de schermen. Ook voor heel wat andere zaken gaven de teams energietips. Ze bereikten hun collega’s zowel door hen aan te spreken, als via mail, affiches en acties.

Het energieteam van Tremelo was hierin zeer innovatief: “Wij laten wekelijks een ‘pop-up’ boodschap verschijnen op alle computers in het gemeentehuis. De pop-up is steeds een energietip, waarbij we gebruik maken van opvallende afbeeldingen waarmee we de boodschap ludiek en aantrekkelijk maken. Door regelmatig met bewegende beelden en/of flashy kleuren te werken, zorgden we dat onze collega’s net iets langer naar de boodschap keken, dan dat dit het geval zou zijn bij een zwart tekst op een witte achtergrond…..”.

Uit de bevraging van de deelnemers blijkt dat zij de campagne over het algemeen heel hard apprecieerden, onder andere omwille van de ludieke acties en positieve aanpak: “Je wordt niet aangesproken als je computer ‘s avonds nog aan staat maar de collega’s die hun computer wel hebben uitgezet worden de volgende ochtend verrast met een kleine attentie, bijvoorbeeld een chocolaatje op hun bureau, om hen te bedanken”, getuigt één van de deelnemers.

“Ik vond het leuk om het enthousiasme te zien van de andere teamleden en te weten dat je medestanders hebt.”

Van handleiding tot ‘liftvrije weken’

De teams organiseerden doorheen het jaar ook activiteiten. Zo waren er wedstrijden tussen de diensten onderling, verspreidden de teams een handleiding over energiezuinige instellingen en organiseerden ze stappenclashes en liftvrije weken. Aan de hand van een energiechecklist brachten de energieteams de energieslurpers in het gebouw in kaart en detecteerden ze enkele quick wins, zoals het installeren van LED lampen, het uitdraaien van overbodige lampen en het installeren van timers op bijvoorbeeld de koeling van de waterfonteintjes. De energieteams gingen soms heel creatief aan de slag om deze Europese campagne te vertalen naar een campagne op maat van hun gebouw. Zoals het energieteam van Diest dat om hun collega’s te betrekken een mooi filmpje maakte.

https://youtube.com/watch?v=a9wvxnfLtTA

Wie zijn de winnaars?

Een jaar lang hielden de teams het maandelijks energieverbruik bij (gas of stookolie en elektriciteit). Dit vergeleken we met het verbruik tijdens een referentieperiode van drie jaar. Het gemeentehuis van Zemst realiseerde de grootste besparing. Het energieteam en de werknemers zorgden samen voor een daling van maar liefst 25 % ten opzicht van de referentieperiode. De stad Diest kreeg de prijs voor het voeren van de beste campagne. Maar er is méér. Het samen energie besparen resulteert in alle gebouwen in een blijvende kostenbesparing en draagt bij aan het verwezenlijken van klimaatdoelstellingen. Daarnaast draagt de campagne door haar dienstoverschrijdende werking bij aan een positieve werksfeer. Doordat iedereen vanuit zijn of haar functie relevante kennis en ervaring inbrengt, verhoogt de betrokkenheid van de werknemers en het nodige draagvlak voor een intern duurzaamheidsbeleid. Heel wat deelnemers zijn enthousiast over de positieve werksfeer die de campagne met zich meebracht. De energieteamleden apprecieerden het om met collega’s rond een dienstoverschrijdend thema te kunnen werken: “ik vond het leuk om het enthousiasme te zien van de andere teamleden en te weten dat je medestanders hebt”.

En thuis?

Energiezuinig gedrag kent geen grenzen: gewoontes van op het werk kan je ook thuis toepassen. Uit de bevraging bij de deelnemers aan Save@work gaf 53% aan dat de campagne hen inspireerde om ook thuis in te zetten op energiebesparing. Dit verhoogt de impact van het project en is uiteraard ook interessant voor hun eigen portemonnee. Innovatie en gedragsverandering gaan hand in hand Inzetten op gedragsverandering in kantoorgebouwen is slechts één van de vele vereiste maatregelen om onze CO2-uitstoot drastisch te doen dalen. Ook structurele veranderingen zoals goede isolatie en het investeren in hernieuwbare energie zijn noodzakelijk. Maar het project Save@work toont aan dat we – naast de noodzakelijke technologische innovatie en procesoptimalisatie – de rol van medewerkers in het terugdringen van energieverbruik niet mogen onderschatten. 

Hoe moet het verder? 

We weten dat één jaar campagne niet volstaat als je wil inzetten op (blijvende) gedragsverandering. Via hun toekomstplan hebben 16 van de 21 teams zich geëngageerd om komende jaren de werking van het energieteam verder te zetten en soms zelfs uit te breiden (andere samenstelling, andere kantoren, andere thema’s). Het energieteam van Liedekerke ontving de prijs ‘beste toekomstplan’. De energieteams die mooie resultaten boekten zijn hiermee ook een geloofwaardige gesprekspartner geworden voor hun bestuur. Wie weet worden zij zo ook de motor van meer structurele aanpassingen aan het gebouw?

Aanpak Save@work

https://reset.vlaanderen/samen-energie-winnen-concept/

Arbeid & Milieu zet de succesvolle aanpak van Save@work verder in haar aanbod Samen Energie Winnen: we begeleiden energieteams via oa. een workshops, energietips, campagne- en meetmateriaal en door samen met het energieteam een actieplan uit te schrijven.

Meer info. 

Artikel:  Arbeid & Milieu