Met het project ‘Onze circulaire toekomst’ brengt Bond Beter Leefmilieu vernieuwende initiatieven rond de circulaire economie in België onder de aandacht. Een jury selecteerde tien voorlopers die tonen wat er in de praktijk al wordt gerealiseerd. Een van die pioniers is Rotor DC, een ontmantelingsbedrijf en verkoper van tweedehands bouwmaterialen.
Hergebruik voor afbraak
Dit verhaal begint in 2005, bij de oprichting van Rotor, een Brussels collectief van architecten met interesse in materiaalstromen in de industrie en de bouw. ‘Hergebruik boosten’ wordt hun missie. De enthousiaste groep doet onderzoek, organiseert tentoonstellingen en conferenties, en schrijft teksten over ontwerp en materiaalgebruik.
Rotor ontwerpt en realiseert zelf ook diverse projecten. Door hun focus op hergebruik van bouwmaterialen zoeken ze actief naar bruikbare grondstoffen. Die bleken schaars. Een analyse van het bestaande netwerk tweedehands bouwmaterialenverkopers bevestigde dit: hier is nog ruimte voor verbetering. Een spin-off was in de maak en in 2013 werd Rotor Deconstruction gelanceerd, een ontmantelingsbedrijf en verkoper van gerecupereerde bouwmaterialen.
En welk type vastgoed wordt in Brussel het vaakst afgebroken? Juist, kantoorinterieurs. Het wordt de kernactiviteit van Rotor DC.
Na drie jaar staat er een gespecialiseerd team klaar dat actief is in het ontmantelen, verpakken, opslaan, opknappen en verkopen van tweedehands bouwmaterialen. De ontmanteling gebeurt stapsgewijs: Voor de sloop wordt een inventaris van ‘interessante’ materialen bekendgemaakt aan mogelijke afnemers en alleen wat vóór de sloop verkocht raakt, wordt gerecupereerd. Bijzondere materialen worden van de sloophamer gered door ze zelf op te slaan en later te verkopen via hun website.
Een ‘3-in-1’ formule
Rotor DC is eigenlijk een ‘3-in-1’ formule: een architect-ontwerper om in te schatten wat de waarde en het potentieel is van de bouwonderdelen. Een aannemer die weet hoe je de demontage efficiënt moet aanpakken. En een verhuizer. Want hoe vervoer je in hemelsnaam grote glaspartijen zonder ze te beschadigen?
“Wij identificeren graag kwaliteiten in dingen waar anderen de neus voor ophalen.”LIONEL DEVLIEGER, ARCHITECT & CO-OPRICHTER ROTOR
Die diverse werking van Rotor toont zich ook in de organisatiestructuur. Van de 20 werknemers zijn de helft bezig met onderzoek en ontwerp. De andere helft werkt op de werf. Het gebeurt dat arbeiders onderzoekers worden en omgekeerd.
En het gaat hard voor het jonge team. De grootste werf tot nu toe werd opgezet voor de ontmanteling van de interieurs van de voormalige BNP Paribas Fortis hoofdzetel in Brussel. Het team kon meer dan 200 ton aan materialen recupereren. Na Brussel werd vanaf najaar 2015 het werkterrein uitgebreid naar Parijs.
Het pionierswerk van Rotor DC krijgt steeds meer erkenning. In 2016 waren ze nog keynote speakers op de jaarlijkse conferentie van de ‘Building Materials Reuse Association’, de Amerikaanse vereniging van alle aannemers actief in de ontmanteling en recuperatie van bouwmaterialen. Begin 2017 mochten ze in Brussel twee Henry van de Velde Awards ophalen, als meest inspirerend bedrijf en laureaat in de categorie ecodesign.
De obstakels op het pad naar een circulaire toekomst
Er blijven echter ook heel wat obstakels voor een optimalisatie van hergebruik. Zo is er een grote vraag naar kwaliteitscertificaten voor bouwmaterialen die in nieuwe bouwprojecten worden opgenomen. Het certificeren van een lot bouwmaterialen brengt een administratieve kost met zich mee. Die prijs is geen probleem voor producenten van nieuwe materialen, die gewoonlijk met grote loten werken. Maar voor de kleine loten die eigen zijn aan hergebruik-activiteiten, is het simpelweg onbetaalbaar.
Kortom, er moeten nog een aantal drempels overwonnen worden voordat ondernemingsmodellen zoals dat van Rotor Deconstruction de norm kunnen worden. Maar het succes dat Rotor desondanks nu al boekt, bewijst dat zijn activiteit een duurzaam economisch model is, dat jobs kan creëren in een tot nu toe onontgonnen markt.
Luk Lafosse, projectmanager Bond Beter Leefmilieu
Meer info:
https://www.bondbeterleefmilieu.be/activiteit/onze-circulaire-toekomst
