Zondagavond lanceerde de Vlaamse regering een update van het Vlaamse Energie- en Klimaatplan. De conceptnota omvat ook enkele maatregelen die Vlaanderen in het kader van het Sociaal Klimaatplan wil uitvoeren. Toch blijft het nog te veel een intentieverklaring, zonder diepgaand plan met een duidelijke sociale impact.
Op vlak van renovatiebeleid dreigen de beperkte middelen uit het Sociaal Klimaatfonds te worden uitgesmeerd over een vrijblijvend keuzemenu. We juichen de versterking van het noodkoopfonds en de MijnVerbouwbelegeiding van harte toe, maar de MijnVerbouwPremie is niet de beste manier om kwetsbare groepen te steunen die niet de middelen hebben om de nodige investeringen te doen. En waar blijft de collectieve aanpak die renovaties efficiënter en betaalbaarder maakt, ook op de private huurmarkt? Een zo groot mogelijke sociale impact vraagt om een doelgerichte inzet op een beperkt aantal maatregelen, met nadruk op voorfinanciering en een collectieve aanpak.
Een ander punt van grote zorg is het voorstel om vanuit het Sociaal Klimaatplan de aankoop van vrachtwagens te financieren. Deze premie is totaal misplaatst, zowel qua beoogde klimaatimpact als wat betreft de sociale impact. Beter zijn de plannen rond openbaar vervoer in vervoersarme regio’s en plekken met een hoge vervoersnood, al is daar vooral structureel beleid voor nodig in plaats van de tijdelijke middelen uit het Sociaal Klimaatfonds.
De algemene taxshift van elektriciteit naar fossiele energie is uiteraard broodnodig. Het financieren van een algemene elektriciteitskorting met ETS2-middelen is echter niet de beste besteding van deze kostbare middelen. De ontvangsten uit het Sociaal Klimaatfonds zijn absoluut onvoldoende om kwetsbare huishoudens daadwerkelijk te laten overstappen naar fossielvrije alternatieven. Ook de rechtstreekse veilinginkomsten van ETS2 moeten dus gericht zijn op een zo groot mogelijke sociale impact, en mogen niet naar alle stroomafnemers, inclusief grote bedrijven, terugvloeien. Dat is nochtans wel de implicatie van het huidige voorstel. Een betere oplossing is om met directe financiële ondersteuning buiten de energiefactuur de lagere inkomens gericht te bereiken. Het federale niveau is essentieel om deze directe compensatie adequaat te regelen. Dus, Vlaamse regering, ga alstublieft aan tafel zitten met uw federale collega’s om een volwaardig voorstel voor een algemene taxshift met daarnaast sociale compensatie uit te werken.
We kijken uit naar het definitief Sociaal Klimaatplan, met meer onderbouwing van de sociale impact en concrete acties om die te maximaliseren.
Reset.Vlaanderen – Bond Beter Leefmilieu – Beweging.net – Netwerk Duurzame Mobiliteit – Vlaams ACV – Vlaams ABVV – ACLVB – Vlaamse Regionale – Greenpeace Belgium – Netwerk Tegen Armoede – Oikos Denktank
