We zagen al dat personeel in sommige zorginstellingen niet aan beschermingsmaatregelen voor zichzelf toekomt tijdens hittegolven, omdat er te weinig collega’s zijn. Hoe staat het met de werkdruk in de zorg?
De zwaarste gevolgen van klimaatverandering op het werk worden verwacht voor de zorgsector en voor hulp- en reddingsdiensten. Niet alleen doen zij fysiek inspannend werk, ook zullen zij direct geconfronteerd worden met de gevolgen van klimaatverandering voor de gezondheid.
In tegenstelling tot personeel van andere openbare diensten, kunnen zorgverleners hun uurroosters niet aanpassen tijdens een hittegolf. Alles wordt alles in het teken gezet van zorg van patiënten en bewoners. Door personeelstekort is voor zelfzorg vaak geen tijd.
8,5% van de Europese beroepsbevolking werkt in de zorg: dat zijn 18,6 miljoen zorgverleners. In de meeste EU-landen hebben zij te kampen met bezuinigingen en personeelstekorten. De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt in hoeverre de zorgsector de afgelopen jaren ondergefinancierd is, met een tekort aan personeel, bedden, uitrusting en diagnoseapparatuur op het hoogtepunt van de pandemie. Met de toenemende vergrijzing stijgt de vraag naar zorg alleen maar.
Burn-outs bij het personeel door onhoudbare werkdruk zijn een groot probleem in de zorg. Een studie van Deloitte uit 2017 wees al op de toenemende werklast onder artsen en verpleegkundigen en de negatieve gevolgen voor hun gezondheid.
ACV-afgevaardigde in UZ Gent Marijke Vindevoghel vertelt: “Wij moeten voor zieke mensen zorgen, maar het personeel wordt zelf ziek. Burn-outs stijgen sterk. De werkdruk is te hoog. Ook jonge mensen werken deeltijds omdat ze een voltijdse job niet aankunnen. Je moet mentaal en fysiek volledig fit zijn. Heb je kleine kindjes of een zieke mama thuis waar je ook voor moet zorgen, dan wordt alles combineren extra moeilijk. En ben je er een tijd uit geweest, dan moet je bijbenen om alle nieuwigheden op te pikken. Het verandert heel snel hier.”
“Ik vind dat het bedrijf teveel rekent op het individu. Elke verpleegkundige krijgt zijn aantal patiënten waar hij of zij voor moet zorgen. Dat geeft druk.”
“Voor bepaalde medewerkers voelt het aan alsof ze falen, ‘ik kan het niet aan’, zeggen ze. Maar het is het systeem. Ik vind dat het bedrijf teveel rekent op het individu. Elke verpleegkundige krijgt zijn aantal patiënten waar hij of zij voor moet zorgen. Dat geeft druk. Ik zou een twee-aan-twee systeem veel beter vinden. Dan moet je wel leren samenwerken en kan je complementair zijn om sterktes te delen en ook zwaktes.
Patricia Langoiroux, verpleegkundige in een WZC: “Sinds ik een bijscholing heb gevolgd over burn-outs, staat alles voor mij in het teken van de vraag: hoe kunnen we het werk verbeteren? Vanuit de stad hebben we de werkgroep Welzijn Op het Werk (WOW) opgericht. Op elke openbare dienst in de gemeente zit iemand uit die werkgroep, als antennepunt. We vertrekken vanuit een positieve aanpak. Als er iemand een probleem heeft, wordt daar veel sneller dan vroeger over gesproken en wordt er rap een hand uitgestoken.”
Marijke: “De vakbond zorgt voor het personeel. Alle mensen die denken dat de vakbond niet meer nodig is, zouden hier eens een dag moeten meelopen.” Door de media-aandacht en sociale druk tijdens de coronacrisis heeft de vakbond in België baremaverhoging voor 85% van de sector en betaalde opleiding voor duizend nieuwe krachten bekomen. Dit zijn welkome maatregelen, zeker nu de druk op zorgpersoneel door klimaatverandering enkel toeneemt.
Interview: Marjon Meijer, Reset.Vlaanderen
In deze blog lees je stukjes uit het onderzoek dat Reset.Vlaanderen afgelopen maanden deed rond klimaatadaptatie in de zorg. Het resultaat is een gids voor werknemers, waarmee ze de dialoog met hun werkgever rond klimaatadaptatie kunnen starten. Geïnteresseerd om een digitaal exemplaar te ontvangen? Schrijf je in op de nieuwsbrief van Reset.Vlaanderen
